อำเภอควนโดน

อำเภอควนโดน
   ถ้ำลอดปูยู (ปูยู แปลว่า ปลาหมอ) อยู่ที่เขากาหยัง ตำบลปูยู ห่างจากตัวจังหวัด ๑๕ กิโลเมตร เป็นถ้ำลอดลักษณะคล้ายกับถ้ำลอดที่อ่าวพังงา มีคลองท่าจีนไหลผ่านถ้ำ สองฝั่งของคลองเป็น ป่าโกงกางตลอดแนว ภายในถ้ำมีหินงอกหินย้อยบ้าง ใกล้ถ้ำลอดจะมีถ้ำอีกแห่งหนึ่งมีหินงอก หินย้อยที่สวยงามและมีค้างคาวอาศัยอยู่ ใช้เวลาในการเที่ยวชมประมาณ ๒ ชั่วโมง
การเดินทาง สามารถเช่าเรือหางยาวจากท่าเรือตำมะลังและท่าเทียบเรือประมงสตูล ของ องค์การสะพานปลา ซึ่งอยู่ห่างจากตัวเมือง ๙ กิโลเมตร ไปตามทางหลวงหมายเลข ๔๑๘๓ กิโลเมตรที่ ๕-๖
   อุทยานแห่งชาติทะเลบัน ตั้งอยู่ที่บ้านวังประจัน ตำบลวังประจัน อยู่ห่างจากตัวจังหวัด ๔๐ กิโลเมตร อุทยานฯ มีเนื้อที่ ๑๒๒,๕๐๐ ไร่ โดยรวมพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติกุปังปุโต๊ะและหัวกะหมิงและพื้นที่ป่าควนบ่อน้ำปูยู ในท้องที่ตำบลบ้านควน ตำบลปูยู อำเภอเมือง ประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติ เมื่อวันที่ ๒๗ ตุลาคม ๒๕๒๓ 
   คำว่า “ทะเลบัน” มาจากคำว่า “เลิด เรอบัน” เป็นภาษามลายูแปลว่า ทะเลยุบหรือทะเลอันเกิดจากการ ยุบตัวของแผ่นดิน อุทยานแห่งชาติทะเลบันเกิดจากการยุบตัวของพื้นดินระหว่างเขาจีนและเขามดแดง เป็น หนองน้ำขนาดใหญ่มีเนื้อที่ประมาณ ๖๓,๓๕๐ ไร่ พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขาสลับซับซ้อน อุดมไปด้วยพืชพรรณป่าไม้ที่ขึ้นอย่างหนาแน่น นอกจากนี้ยังมีสัตว์ต่าง ๆ เช่น เลียงผา ช้าง สมเสร็จ หมูป่า ลิง ชะนี และ “เขียดว๊าก” (หมาน้ำ) ซึ่งเปรียบเสมือนสัญลักษณ์แห่งบึงทะเลบัน รูปร่างคล้ายกบและคางคก แต่มีหาง ส่งเสียงร้องคล้าย ลูกสุนัข จะมีชุกชุมตามริมบึงโดยเฉพาะในฤดูฝน สำหรับผู้ชื่นชมการดูนกก็ไม่ควรพลาด เพราะมีนกหลายชนิดให้ดู เช่น นกแอ่นฟ้าเคราขาว นกปรอดคอลาย นกกางเขนน้ำหลังแดง นกหัวขวาน เป็นต้น
สถานที่ท่องเที่ยวในเขตอุทยานแห่งชาติทะเลบัน
   บึงทะเลบัน เป็นบึงน้ำจืดขนาดใหญ่กลางหุบเขา ขนาบด้วยเทือกเขาจีนและเขาวังประ มีเนื้อที่ประมาณ ๑๒๕ ไร่ มีปลาน้ำจืดและหอยชุกชุม รอบบึงจะมี “ต้นบากง” ขึ้นอยู่หนาแน่น ทางอุทยานฯได้สร้างศาลาท่าน้ำไว้ให้นักท่องเที่ยวได้นั่งพักผ่อนและมีทางเดินไม้รอบบึง
   น้ำตกยาโรย เป็นน้ำตกที่เกิดจากต้นน้ำในป่าหัวกระหมิง มี ๙ ชั้น แต่ละชั้นเป็นแอ่ง สามารถเล่นน้ำได้ เป็นที่นิยมของนักท่องเที่ยวในท้องถิ่น การเดินทาง ไปตามทางหลวงหมายเลข ๔๑๔๘ (สายควนสตอ-วังประจัน) กิโลเมตรที่ ๑๔–๑๕ ประมาณ ๖ กิโลเมตร จะมีทางแยกเข้าไปอีก ๗๐๐ เมตร 
   น้ำตกโตนปลิว มีต้นน้ำมาจากภูเขาจีน เป็นน้ำตกขนาดใหญ่มีหลายชั้น ไหลจากหน้าผาสูง สวยงามมาก การเดินทางใช้เส้นทางหมายเลข ๔๑๘๔ (สายควนสตอ-วังประจัน) กิโลเมตรที่ ๙–๑๐ หรือห่างจากที่ทำการอุทยานฯ ประมาณ ๑๐ กิโลเมตร จะมีทางลูกรังแยกไปอีก ๓ กิโลเมตร
อุทยานฯ มีบ้านพักและเต็นท์ไว้บริการนักท่องเที่ยว สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ อุทยานแห่งชาติทะเลบัน อ.ควนโดน จ.สตูล ๙๑๑๖๐ โทร. ๐ ๗๔๗๙ ๗๐๗๒-๓ , ๐ ๗๔๗๒ ๙๒๐๒-๓
การเดินทาง ไปอุทยานฯ ใช้ทางหลวงหมายเลข ๔๐๖ ระยะทาง ๘๐ กิโลเมตร ถึงสามแยกควนโดนซ้ายมือจะมีป้ายบอกทางเข้าอุทยานเลี้ยวซ้ายทางหลวงหมายเลข ๔๑๘๔ ไปอีกประมาณ ๒๐ กิโลเมตร นอกจากนั้นยังมีรถโดยสารประจำทาง (หาดใหญ่-สตูล) ขึ้นที่หน้าหอนาฬิกา ลงที่สามแยกควนสะตอ ต่อรถสองแถวเล็ก สายสตูล-วังประจัน รถออกชั่วโมงละ ๑ คัน
   เขตชายแดนไทย-มาเลเซีย (ด่านวังประจัน) อยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานฯ เพียง ๒ กิโลเมตร บริเวณเขตแดนมีหน่วยพิทักษ์อุทยานฯ ตั้งอยู่ หากเดินทางต่อไปอีกประมาณ ๒๓ กิโลเมตร ก็จะถึง ปาดังเบซาร์ ซึ่งมีสินค้าราคาถูกจำหน่าย หรือหากต้องการไปยังเมืองกางะ เมืองหลวงของรัฐเปอร์ลิส ก็สามารถไปได้เพียงเดินทางไปอีกประมาณ ๓๐ กิโลเมตรเท่านั้น ด่านนี้เปิดตั้งแต่ ๐๖.๐๐-๑๙.๐๐ น. และจะมีตลาดนัดทุกเช้าวันเสาร์-อาทิตย์ สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม โทร.๐ ๗๔๗๒ ๒๗๓๐-๑
การเดินทาง จากตัวเมืองสตูลใช้ทางหลวงหมายเลข ๔๐๖ ระยะทาง ๑๙ กิโลเมตร มีทางแยกขวา ไปตามทางหลวงหมายเลข ๔๑๘๔ กม.ที่ ๖๑-๖๒ ระยะทาง ๒๐ กิโลเมตร หรือ นั่งรถสองแถวสตูล -วังประจัน รถจอดที่หน้าโรงแรมแหลมทอง หรือขึ้นรถสตูล-เขตแดน ที่บริเวณสามแยกควนสะตอ โดยจะมีรถออกทุกชั่วโมง